Sağlığı korumak ve iyileştirmek amacıyla düzenlenecek en önemli değiştirilebilir çevresel faktörlerden birinin diyet olduğu bilinmektedir. Günümüzde Akdeniz diyetinin, düşük mortalite riski ve kronik hastalıkların morbidite riskinde düşüşle ilişkili olduğu kanıtlanmıştır.
Zayıflamada etkili besinler
Akdeniz diyeti önemli makro ve mikro besin ögelerini içeren bir beslenme modelidir. Akdeniz diyetinde pişirmede kullanılan, birincil yağ kaynağı zeytinyağı; tekli doymamış yağ asitleri ve antioksidanları bol miktarda içerir ve zayıflama konusunda etkin bir rol oynar. Omega-3 yağ asitlerince zengin sardalya ve somon gibi soğuk su balıkları ve diğer deniz ürünleri proteinin iyi birer kaynağıdır. Vitaminler, mineraller ve lif bakımından zengin tam taneli tahıllar bolca tüketilir. Akdeniz diyetinin içerdiği fındık ve ceviz gibi yağlı tohumlar; sağlıklı yağlar, protein, lif ve antioksidan özellikteki fitokimyasal maddeler açısından iyi birer kaynaktır.
Ceviz, anti-inflamatuvar etkiye sahip olan Omega-3 yağ asitlerini içerir. Akdeniz diyetinde bol miktarda tüketilen ve zengin vitamin kaynağı olan meyve ve sebzeler; lif, potasyum, folik asit, karotenoidler ve bol miktarda diğer antioksidanlarca zengindir. Kemik sağlığı için önemli olan kalsiyumu yüksek düzeyde içeren süt, yoğurt ve peynir orta derecede tüketilir. Kaliteli protein kaynağı olan yumurta akdeniz diyetinde düzenli olarak kullanılır. Doymuş yağ oranı kırmızı etten daha düşük olan tavuk iyi bir protein kaynağıdır. Dini inançlar dolayısıyla yasaklanmaz ise, kalp rahatsızlığına iyi gelen, antioksidanları ve diğer maddeleri içeren kırmızı şarap da Akdeniz diyetinde ılımlı miktarda kullanılır.
Akdeniz diyeti besin piramidi
Piramidin en alt basamağında her gün yenilmesi gereken meyve, sebze, tahıllar ve zeytinyağı bulunmaktadır. Meyve ve sebzeler mevsimine uygun ve taze olmalıdır. Havuç, patates, ıspanak, biber ve domates gibi A ve C vitaminince zengin, bezelye gibi lif ve folik asit açısından zengin sebzeler günde 2 veya daha fazla porsiyon; turunçgiller gibi A vitaminince zengin ve kayısı, şeftali gibi C vitaminince zengin meyveler günde birkaç porsiyon tüketilmelidir. Meyve ve sebzelerde renk çeşitliliği sağlanmalıdır.
Bu diyet her öğünde ekmek, makarna, pirinç, yulaf gibi tahıllardan 1-2 porsiyon içermelidir. Lif bakımından yüksek olan tam taneli tahıllar tercih edilmelidir. Pişirmede ve salata soslarında kullanılan yağ zeytinyağı olmalıdır. Ceviz, fındık, fıstık gibi yağlı tohumlar da her gün bir avuç kadar tüketilmelidir. Piramidin orta düzeyinde süt ve süt ürünleri, yumurta ve beyaz et görülmektedir. Et yüksek kalite protein, gerekli aminoasitler, demir, çinko ve bakır içeren önemli bir besin kaynağıdır. Kırmızı et yerine, balık ve kümes hayvanları gibi beyaz et tercih edilmelidir. Balık ve diğer su ürünleri haftada 2 porsiyon tüketilmelidir.
Kırmızı et yağsız kısımlarından olmak kaydıyla haftada 2 porsiyonu geçmemelidir. Kalsiyum, yüksek kalite protein ve bazı vitaminlerce zengin olan süt, peynir ve yoğurt az yağlı veya yağsız şekilde günde 2 porsiyon kadar tüketilmelidir. Yumurta haftada 2-3 porsiyon tüketilmelidir. Baklagiller haftada en az 2 porsiyon tüketilmelidir. Piramidin en üstünde nadiren tüketilmesi gereken doymuş yağ içeriği yüksek gıdalar (şekerlemeler, hamur işleri, hazır meyve suları) ve şeker yer almaktadır. Sonuç olarak, Akdeniz diyeti sahip olduğu karakteristik özelliklerden dolayı obeziteyle savaşmada etkili bir beslenme modelidir.