Ara Sıra haftalar süren, ciddi hasarlara yol açan ve hayatı bakımlı eden kabızlık, hemencecik herkesin hayatının bir döneminde çoğunlukla veya arada bir mutlaka yaşadığı bir problemdir. Bağırsak fonksiyonlarının akıcı çalışmaması, hatalı gıda tüketimi, hareketsiz yaşam gibi birçok nedene bağlanan kabızlığı gideren çözümler mevcuttur. Fakat bu problemi yaşamadan evvel önlemini almak ve sıkıntıya girmemek de elimizde. İşte, kabızlık çözümü için yapılması gerekenler…
Kabızlık neden olur?
En sık karşılaşılan sindirim problemlerinden olan kabızlık çelimsiz bağırsak hareketleri, karın şişliği, sızı, kusma ve sert, ufak dışkı biçiminde baş gösterir. Kabızlığın ise birden artı nedeni olabilir. Dışkılama sayısının haftada ikiye ve daha aza inmesi kabızlık olarak isimlendirilir.
Kabızlığın nedenleri arasında;
- Perhiz
- Bağırsak kanseri
- Aşırı süt ürünü harcamak
- Yüksek oranda arıtılmış şekerli ürünler tüketmek
- Yeme bozuklukları
- Tedirgin bağırsak sendromu
- Parkinson hastalığı, MS vb. nörolojik hastalıklar
- Hareketsizlik
- Hamilelik
- Yetkisiz su veya lif tüketimi
- Fazla müshil kullanımı
- Sindirim sistemindeki sinir ve adale sorunları,
- Hemoroid
- Gerginlik
- Tiroidin az çalışması: hipotiroid
- Antideprasan
- Demir İlaçları
- Kalsiyum veya alüminyum içeren asit olmayan ilaçları
- Çevresel faktörler, gezi vb. sebebiyle bağırsakların tembelleşmesi sayılabilir.
Şiddetli Kabızlığa Karşı Kür
Kabızlık hali uzun sürüyorsa uyarı!
Uzun süreli olan kabızlığın aşağı önemli sebepler yatabiliyor. Günümüzde en fazla görülen kanserlerden olan, kolon ve rektum kanserleri erken teşhis sayesinde %40 oranında önlenebiliyor. Kabızlıkla beraber fazla kilo kaybı, çok şiddetli karın ağrısı, şişkinlik ve makatta kan gözleniyorsa; fizik muayene, proktolojik tetkik, laboratuvar testleri ve kalın barsak filmi veya kolonoskopi yapılarak kabızlığın nedeni araştırılıyor. Sütun vb. kanserlerin çoğunun erken teşhisi böyle yapılıyor ve rahatsızlık ilerlemeden önleyici ve giderici tedavilere başvurulabiliyor.
Kabızlığı durdurmak için…
Peki Kabızlık Nasıl Geçer? Kabızlığın en büyük nedeni yanlış yiyecek tüketimidir. bu nedenle yeme alışkanlığında yapılacak olan bir takım şartların değişmesi kabız olma riskini büyük ölçüde engeller. Kronik haline gelmiş bir kabızlık probleminiz varsa önlemek için bunları yapın;
- Dışkının bağırsakta kalış süresini kısaltan; bağırsaktaki toksinlerin, maya mantarları ve rahatsızlık yapıcı bakterilerin oluşma riskini azaltan lif içerikli sebze, meyve, baklagiller ve tahılları düzenli olarak tüketmeye itina gösterin.
- Fazla kafein tüketiminden kaçının.
- Günde minimum 2 litre su içmeye dikkat edin.
- Kabızlığı tetikleyicilerinden olan süt ve süt ürünlerinin tüketiminde aşırıya kaçmayın.
- Yavaş ve iyi çiğneme de sindirim sisteminin ahenkli çalışmasında iyi bir tesir sağlayacağı için lokmalar uzun zaman çiğnenmelidir.
- Hareketli yaşan tarzını benimseyin! Günde asgari 30 dakika yürüyüş, çalışma vs. yapın.
- Sabah uyanır uyanmaz bir bardak ılık su için. Bu sayede daha kahvaltı öncesinden bağırsaklar harekete geçmiş olur.
- Uzun vakitler tuvalet tutmaktan kaçının.
- Her sabah kahvaltı öncesi ve ya sonrası (herkesin metabolik faaliyeti farklıdır) tuvaletiniz gelmese bile gidin ve 5-10 dakikayı geçmeyecek şekilde gelmesini bekleyin. Bu vakitler bağırsak hareketlerinin yoğun olduğu zamanlar olduğu için kıymetlidir.
Kabızlığa iyi gelen gıda ve içecekler nelerdir?
Su; Herhangi bir nedenle su kısıtlaması yahut, kabızlık zamanlarında bilhassa su tüketimine uyarı edin ve en az 10 bardak (2lt.) su tüketin.
Kuru erik, kayısı, incir ve mürdüm eriği; sabahları aç karnına birkaç adet kuru meyvelerden erik, kayısı ve incir harcamak ve gerisinde ılık bir bardak su içmek bağırsakları hızlandıracaktır.
bununla beraber kayısı ve mürdüm eriğini geceden bir kadeh suyun içinde bırakarak sabahleyin aç karnına içebilirsiniz.
Lifli gıdalar; lif oranından epeyce yoğun olan elma, erik kayısı, muz, üzüm, avokado, pancar, ıspanak, pırasa, lahana, kereviz, kızılcık, keten tohumu ve baklagillerin tüketimi bağırsakları tetikler ve harekete geçmesini sağlar. Meyveleri ister kompostu ister ham şekilde tüketin, kabuk ve posalı yapıları metabolizmaya katkı maddesi sağlayacaktır.
Kekik ve zeytin; Bir tedarik zeytin üstüne dökülen zeytinyağı ve kekiği tahıllı bir ekmekle tüketmek de faydalı olacaktır.
Zeytinyağı; bağırsaktan yiyecek geçişini kolaylaştıran zeytinyağını her gün aç karnını bir tatlı kaşığı dek tüketmek gerekiyor. Zeytinyağı bununla beraber gastrit ve ülser problemlerinde de koruma sağlar.
Keten tohumu; salatalarınıza ya da yoğurda katarak tüketebilirsiniz.
Prebiyotik yoğurt; bağırsak faaliyetlerini canlandıran ve düzene girmesini sağlayan prebiyotik gıdalardan olan yoğurt aynı zamanda zararlı bağırsak mantarı ve bakterilerini değil eder.
Beyaz etler; et tüketeceğiniz vakit kırmızı et yerine balık ve tavuk eti seçim etmeniz önerilir. Bunun nedeni kırmızı etin bağırsakları zorlamasıdır.
Kabızlığı giren bu yiyeceklerin tüketiminde aşırıya kaçmak bağırsağın bağışıklık kazanmasına ve alışılagelmiş koşullarda dışkılayamamasına yol açacağı için bağırsak faaliyetlerinin normale dönmesinin ardındaki tüketmeyi bırakmanız gerekmektedir.
Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu’ndan…
Kabızlık için portakal kürü:
9-10 tane taze portakal yaprağını bir kadeh su ile kısık ateşte altı dakika kaynatın. Süzün ve ılıması için bekletin. Sabah kahvaltısından bir saat sonradan tüketin. Her seferinde taze olarak hazırlanan bu küre, bir hafta dek devam edilir. Kabızlığın durumuna tarafından, haftada 2, 3 kere uygulamanız gerekir.
Zeytinyağlı pırasa yemeği:
Pirinçsiz zeytinyağı ile pişirdiğiniz pırasa yemeğini haftada 3-4 defa tüketin. Pırasa lifli yapısıyla metabolizma ve bağırsak hareketlerine etki edecektir.